مقدمه
مراقبت و بهداشت کودک یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی است. هرچند والدین تمام تلاش خود را می‌کنند تا بهترین شرایط را برای فرزندشان فراهم کنند، اما گاهی به دلیل کمبود تجربه یا باورهای اشتباه، کارهایی انجام می‌دهند که سلامت نوزاد یا کودک را به خطر می‌اندازد. در این مقاله به ۱۰ اشتباه رایج والدین در مراقبت و بهداشت کودک اشاره می‌کنیم و برای هر مورد، راه‌حل‌های کاربردی و ساده ارائه می‌دهیم تا والدین بتوانند با آرامش بیشتری از فرزندشان مراقبت کنند.
۱. حمام روزانه نوزاد با شوینده‌های قوی
برخی والدین فکر می‌کنند نوزاد باید هر روز با صابون یا شامپو حمام شود تا همیشه تمیز باشد. این کار باعث خشکی، حساسیت و حتی اگزما در پوست نوزاد می‌شود.
راه‌حل: نوزادان تازه‌متولدشده بهتر است هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار با شوینده‌های ملایم مخصوص کودک حمام شوند. در سایر روزها، شست‌وشو با آب ولرم کافی است.
۲. استفاده از شوینده لباس بزرگسال برای لباس کودک
لباس نوزاد باید همیشه نرم و بدون مواد شیمیایی باشد. شوینده‌های معمولی دارای آنزیم‌ها و عطرهای قوی‌اند که می‌توانند پوست کودک را تحریک کنند.
راه‌حل: لباس کودک را جدا از لباس‌های دیگر بشویید و از شوینده‌های مخصوص نوزاد استفاده کنید. اگر حجم لباس کم است، استفاده از مینی‌واش بهترین گزینه است.
۳. تعویض دیرهنگام پوشک
یکی از شایع‌ترین دلایل سوختگی پوست نوزاد، تعویض دیرهنگام پوشک است. باقی ماندن رطوبت و ادرار روی پوست می‌تواند عفونت و حساسیت ایجاد کند.
راه‌حل: پوشک باید هر ۳ تا ۴ ساعت یک‌بار تعویض شود. پس از هر بار تعویض، پوست کودک را با آب ولرم شسته و به‌طور کامل خشک کنید. استفاده از کرم محافظ هم توصیه می‌شود.
۴. استریل نکردن وسایل تغذیه
خیلی از والدین پس از گذشت چند ماه، استریل کردن بطری شیر یا پستانک را کنار می‌گذارند. این در حالی است که نوزاد تا یک‌سالگی به شدت در برابر میکروب‌ها آسیب‌پذیر است.
راه‌حل: وسایل تغذیه باید روزانه استریل شوند. می‌توانید از دستگاه استریل برقی، بخار یا جوشاندن در آب استفاده کنید.
۵. استفاده از محصولات بهداشتی بزرگسال برای کودک
عطر، کرم یا شامپوی بزرگسالان به هیچ‌وجه مناسب کودک نیستند. این محصولات حاوی ترکیبات شیمیایی و عطرهای قوی هستند که می‌توانند باعث حساسیت یا مشکلات تنفسی شوند.
راه‌حل: همیشه از محصولات مخصوص نوزاد استفاده کنید. این محصولات فرمولاسیون ملایم و ایمن دارند.
۶. کوتاه نکردن به موقع ناخن‌های کودک
ناخن‌های بلند باعث می‌شوند کودک صورت و بدن خود را خراش بدهد. علاوه بر این، زیر ناخن‌ها محل تجمع میکروب است.
راه‌حل: ناخن کودک را هفته‌ای یک‌بار با ناخن‌گیر مخصوص نوزاد کوتاه کنید. بهترین زمان، بعد از حمام است که ناخن‌ها نرم‌تر هستند.
۷. تمیز نکردن لثه‌های کودک قبل از دندان درآوردن
خیلی از والدین تصور می‌کنند مراقبت دهان فقط بعد از درآمدن دندان لازم است. در حالی‌که باقیمانده شیر روی لثه‌ها می‌تواند باعث عفونت دهانی شود.
راه‌حل: از بدو تولد، روزی یک‌بار با گاز استریل یا پارچه تمیز، لثه‌ها را به آرامی پاک کنید. با رویش اولین دندان هم از مسواک نرم مخصوص کودک استفاده کنید.
۸. استفاده از وسایل دست‌دوم بدون ضدعفونی
کالسکه، کریر یا اسباب‌بازی دست‌دوم ممکن است به ظاهر تمیز باشند، اما اغلب آلوده به میکروب یا گردوغبارند.
راه‌حل: قبل از استفاده، تمام وسایل دست‌دوم را کاملاً بشویید و ضدعفونی کنید. پارچه‌ها و تشک‌ها باید شسته شوند و قسمت‌های پلاستیکی با مواد مناسب تمیز شوند.
۹. خواباندن کودک روی شکم
بسیاری از والدین فکر می‌کنند خواباندن نوزاد روی شکم باعث خواب عمیق‌تر او می‌شود. اما این حالت خطر خفگی و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را افزایش می‌دهد.
راه‌حل: نوزاد همیشه باید روی پشت بخوابد. اگر نگران برگشت شیر هستید، کمی زاویه تشک را بالا ببرید یا از پزشک مشورت بگیرید.
۱۰. بی‌توجهی به تماس کودک با افراد بیمار
نوزادان در سال اول زندگی سیستم ایمنی ضعیفی دارند و به راحتی بیمار می‌شوند.
راه‌حل: اگر کسی سرماخورده یا بیمار است، نباید کودک را بغل کند. همچنین استفاده از ماسک در جمع‌های خانوادگی و شست‌وشوی دست قبل از تماس با نوزاد ضروری است.
جمع‌بندی
مراقبت و بهداشت کودک تنها به شستن لباس یا حمام کردن او محدود نمی‌شود، بلکه مجموعه‌ای از عادات روزمره است که اگر به‌درستی انجام نشوند، می‌توانند مشکلات بزرگی برای سلامت کودک ایجاد کنند. والدین با آگاهی از اشتباهات رایج و رعایت راهکارهای ساده‌ای که در این مقاله گفته شد، می‌توانند محیطی سالم‌تر و ایمن‌تر برای رشد فرزند خود فراهم کنند.